Σήμερα θα ασχοληθούμε με ένα θέμα που συναντάμε συνήθως στις επιχειρήσεις και ειδικά στο κλάδο της διοίκησης των επιχειρήσεων. Θα μιλήσουμε για τη «Βασική Οικονομική Αρχή», που βρίσκει άριστη εφαρμογή, εκτός των άλλων, και στο πεδίο της μελισσοκομίας.
Στη μελισσοκομία μάλιστα, η αρχή αυτή έχει διπλή εφαρμογή. Την εφαρμόζουν και οι μέλισσες, την εφαρμόζουν και οι μελισσοκόμοι!
Όμως ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας θυμηθούμε τη ορίζει η αρχή αυτή:
Σαν Βασική Οικονομική Αρχή, ονομάζουμε: την επιδίωξη του μεγαλύτερου δυνατού αποτελέσματος, με το μικρότερο δυνατό κόστος – κόστος πάνω στους συντελεστές παραγωγής φυσικά, που είναι η εργασία, οι φυσικοί πόροι και το κεφάλαιο.
Όπως αναφέρουμε πιο πάνω, ο όρος αυτός χρησιμοποιείται κυρίως στις επιχειρήσεις, μα όμως με κάποιες προσαρμογές, εφαρμόζεται στη φύση, από όλους σχεδόν του ζωντανούς οργανισμούς.
Όσον αφορά τις δικές μας τις μέλισσες, εφαρμόζεται σε όλα τα στάδια ανάπτυξης και λειτουργίας τους, και συγκεκριμένα ξεκινώντας από την επιλογή τους να κατασκευάσουν τα κελιά τους εξάγωνα, εξοικονομώντας χρόνο, χώρο και κερί – βλέπε προηγούμενο άρθρο μας με τίτλο «Κτίσιμο των κηρήθρων». Ακόμα, με βάση αυτή την αρχή, η βασίλισσα αναπτύσσει το γόνο της, ξεκινώντας από το κέντρο, κάνοντας κύκλους που συνεχώς διευρύνει, εξοικονομώντας έτσι χώρο και χρόνο, αλλά και η συλλογή των προμηθειών από τα φυτά, γίνεται με αυτή την αρχή, αφού γνωρίζουμε πλέον πως η συλλέκτρια μέλισσα, εκτελεί τα καθήκοντα της επιλέγοντας τη ποιο σύντομη κάθε φορά διαδρομή – βλέπε παλαιότερο άρθρο μας με τίτλο «Οι μέλισσες ξεπέρασαν τον Αϊνστάιν».
Υπάρχουν ένα σωρό ακόμα «συμπεριφορές» των μελισσών που στηρίζονται στη Βασικής Οικονομική Αρχή, όπως είναι ο τρόπος που αποταμιεύουν τις προμήθειες τους, αλλά και η εκδίωξη των κηφήνων από το μελίσσι.
Οι μέλισσες, επομένως, έχουνε ρυθμίσει με τρόπο άψογο την οργάνωσή τους και έχουν «μάθει» να εφαρμόζουν με τον καλύτερο τρόπο, τη βασική οικονομική αρχή, σε όλες τους τις φάσεις.
Αφού είδαμε τι κάνουν οι μέλισσες, έρχεται αυτόματα στο μυαλό μας: Οι μέλισσες κάνουν αυτό που πρέπει, αλλά εμείς οι μελισσοκόμοι, τι κάνουμε?
Εφαρμόζουμε τη Βασική Οικονομική Αρχή, και αν ναι, με ποιο τρόπο το κάνουμε αυτό ?
Αναφέραμε πιο πάνω πως οι συντελεστές παραγωγής είναι η εργασία, οι φυσικοί πόροι και το κεφάλαιο. Για ένα μελίσσι, αυτό μεταφράζεται σε εργάτριες (εργασία), σε ανθοφορίες (φυσικοί πόροι) και σε εξοπλισμό, δηλαδή κυψέλη και κηρήθρες (κεφάλαιο). Αυτούς τους τρεις συντελεστές μπορούμε εμείς οι μελισσοκόμοι να τους αριστοποιήσουμε με γνώμονα την Βασική Οικονομική Αρχή, τόσο για τις ίδιες τις μέλισσες, όσο και για τους εαυτούς μας. Να δημιουργήσουμε δυνατά μελίσσια την εποχή που πρέπει, να τα οδηγήσουμε σε δυνατές ανθοφορίες, όταν πρέπει και να τους δώσουμε/αφαιρέσουμε πατώματα και κηρήθρες την κατάλληλη στιγμή. Για να πετύχουμε όμως εμείς οι ίδιοι οι μελισσοκόμοι τη μεγαλύτερη δυνατή απόδοση, με το μικρότερο δυνατό κόστος, κάνοντας τα πιο πάνω, πρέπει να συνυπολογίσουμε το κόστος σε τροφοδοσίες, το κόστος σε κατανάλωση μελιού από τις μέλισσες, όταν δεν τροφοδοτούμε, αλλά και τις δαπάνες μεταφορών, εργασίας και επισκέψεων.
Ας δούμε όμως τις τρεις πιο πάνω προϋποθέσεις ξεχωριστά:
Δημιουργία δυνατών μελισσιών, την εποχή που πρέπει.
Η δημιουργία δυνατών μελισσιών, είναι το αρχικό ζητούμενο για τον κάθε μελισσοκόμο – το τελικό είναι φυσικά μια καλή σοδιά!
Για το θέμα αυτό έχουμε μιλήσει πάρα πολλές φορές και σε ειδικά άρθρα που έχουμε αναρτήσει, αλλά και στις διάφορες μεθόδους εντατικής εκμετάλλευσης που έχουμε παρουσιάσει.
Στο σημερινό μας άρθρο, θα προσεγγίσουμε αυτό το ζήτημα από οικονομοτεχνικής πλευράς, με την εφαρμογή της Βασικής Οικονομικής Αρχής. Όλοι γνωρίζουμε πως για να πετύχουμε μεγάλους πληθυσμούς, πρέπει να έχουμε ενεργήσει αναλόγως από το προηγούμενο ήδη φθινόπωρο. Νέες μάνες, ανανεωμένος φθινοπωρινός πληθυσμός, επάρκεια τροφών και προστασία κυψέλης κατά τη διαχείμαση, είναι τα απαραίτητα μέτρα που πρέπει να πάρουμε. Έτσι δημιουργούμε όλες τις προϋπόθεσης μιας μεγάλη και γρήγορης ανοιξιάτικης ανάπτυξης των σμηνών, που όμως εκτός από αυτά, απαιτούν και … ανοιξιάτικη τροφοδοσία.
Εδώ λοιπόν μπαίνουν μια σειρά από ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν. Πότε, τι, και πόσο θα ταΐσουμε τα μελίσσια μας. Μας συμφέρει να παραμείνουν στο μελισσοκομείο διαχείμασης, ή να τα μεταφέρουμε σε κάποια πρώιμη ανθοφορία. Πόσο μακριά είναι αυτή, τι θα μας κοστίσει και ποιο θα είναι το κέρδος μας στο κόστος τροφοδοσίας?
Αυτές όλες οι απαντήσεις και οι αντίστοιχες ενέργειες πρέπει να δοθούν και να γίνουν, από εμάς τους μελισσοκόμους, εφαρμόζοντας την Βασική Οικονομική Αρχή.
Δυνατές ανθοφορίες.
Και εδώ μια από τα ίδια! Θα πρέπει, με βάση τις γνώσεις μας, την εμπειρία μας, αλλά και τις διασταυρωμένες πληροφορίες που συλλέγουμε – συνίσταται η τοποθέτηση μελισσιών μαρτύρων στις υπ όψη περιοχές – να έχουμε προαποφασίσει ποιες ανθοφορίες στοχεύουμε, με ποια σειρά, ποιες εναλλακτικές έχουμε, αν κάποια δεν δώσει, και φυσικά όλα αυτά κάνοντας σωστούς υπολογισμούς και εφαρμόζοντας την Βασική Οικονομική Αρχή.
Χειρισμοί πλαισίων και πατωμάτων.
Η έγκυρη προσθαφαίρεση πλαισίων και πατωμάτων, προσφέρει τη δυνατότητα στα μελίσσια, να αναπτυχθούν σωστά, να αποθηκεύσουν το μέγιστο δυνατό νέκταρ, αλλά και να αναδιπλωθούν αναλόγως, για την ασφαλή τους διαχείμαση. Με άλλα λόγια η εμπειρία, οι γνώσεις, αλλά και η σωφροσύνη (εγκράτεια) η δική μας, στην ουσία κάνει πράξη τη Βασική Οικονομική Αρχή, και σε αυτό το πεδίο της μελισσοκομικής μας δραστηριότητας.
Κλείνοντας και το σημερινό μας άρθρο, δεν θα ήταν υπερβολή, αν σημειώναμε πως, ενώ οι (άλογες) μέλισσες προσπαθούν να εφαρμόσουν με απαράμιλλη συνέπεια τη Βασική Οικονομική Αρχή, εμείς οι (λογικοί) μελισσοκόμοι, τις περισσότερες φορές, οδηγούμενοι από την πλεονεξία μας και την έλλειψη μέτρου που μας διακρίνει, την αγνοούμε, με δυσάρεστα πολλές φορές αποτελέσματα.
Επιμέλεια: Μανόλης Δερματης, ερευνητής μελισσοκόμος, συγγραφέας του βιβλίου “Η Ιστορία Μιας Βασίλισσας“